14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης Αφιέρωμα

14th Thessaloniki Documentary Festival 09-18 March 2012 Αφιέρωμα

της Ξένιας Κουσινιώρη

Πλήθος κόσμου παρευρέθηκε για ακόμα μια χρονιά στο Ολύμπιον στα πλαίσια του 14^ου φεστιβάλ ντοκιμαντέρ ενώ παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και το κρύο οι δρόμοι της πόλης, το λιμάνι και η πλατεία Αριστοτέλους απέκτησαν άλλη όψη όλες τις ημέρες του φεστιβάλ και γέμισαν με κόσμο από όλα τα μέρη της γης που συγκεντρώθηκαν για να πάρουν μέρος, να δουν ταινίες και να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις της 3^ης μεγαλύτερης διοργάνωσης στο είδος της στην Ευρώπη.

Μια λιτή τελετή με μουσικό χρώμα άνοιξε την αυλαία του 14ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, την Παρασκευή 9 Μαρτίου, στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον. Ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ Indignados του Τόνι Γκάτλιφ, ένας κινηματογραφικός ουμανιστικός φόρος τιμής στο κίνημα των αγανακτισμένων. Το 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ περιλάμβανε τις ενότητες «Ανθρώπινα Δικαιώματα», «Κοινωνία και Περιβάλλον», «Όψεις του Κόσμου», «Μικρές Αφηγήσεις» και «Ελληνικό Πανόραμα» ενώ ξεχώρισαν τα spotlights «Συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους» και «Docville», τα αφιερώματα στον Άγγελο Αμπάζογλου και τον Εγιάλ Σιβάν, καθώς και η έκθεση «Urban Survivors – Επιβιώνοντας στις παραγκουπόλεις του κόσμου» από τις παράλληλες εκδηλώσεις στην οποία παρουσιάστηκαν συγκλονιστικά στιγμιότυπα ανθρώπων που ζουν σε παραγκουπόλεις στο Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, την Αϊτή, τη Νότιο Αφρική και την Κένυα, τα οποία υπογράφουν φωτογράφοι του πρακτορείου NOOR. «Urban Survivors» τιτλοφορείται το διεθνές multimedia project των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε συνεργασία με το φωτογραφικό πρακτορείο ΝΟΟR και την εταιρεία Darjeeling Productions, το οποίο φέρνει στο φως τις κρίσιμες ανθρωπιστικές και ιατρικές ανάγκες των ανθρώπων που ζουν σε παραγκουπόλεις ανά τον κόσμο. Η έκθεση αποτέλεσε συνδιοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, με την υποστήριξη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.

Η αυλαία του 14ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες Του 21ου Αιώνα έπεσε με την απονομή των βραβείων της διοργάνωσης, σε μια λιτή τελετή λήξης, το Σάββατο 17 Μαρτίου στο Ολύμπιον. Τη βραδιά άνοιξε ο σαξοφωνίστας Θεόφιλος Σωτηριάδης, ο οποίος ερμήνευσε το έργο Grab it, δίνοντας ξεχωριστό μουσικό χρώμα στην εκδήλωση. Στη συνέχεια, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Δημήτρης Εϊπίδης ανέβηκε στο βήμα, κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό: «Στην έναρξη του Φεστιβάλ αναφέρθηκα στο στόχο μας που πάντα παραμένει ο θεατής. Επιθυμούμε να γεμίζουμε τις αίθουσες γιατί σήμερα έχουμε ανάγκη το ντοκιμαντέρ περισσότερο από ποτέ. Και τον στόχο αυτόν τον πετύχαμε. Οι θεατές κατέκλυσαν τις αίθουσες του Φεστιβάλ, ξεπερνώντας τους 50.000! Αυτή είναι για μας η μεγαλύτερη και ουσιαστικότερη επιβράβευση», είπε χαρακτηριστικά.

Όσον αφορά το διαγωνιστικό κομμάτι, οι  βραβεύσεις έχουν ως εξής: Το Βραβείο Κοινού που αφορά σε ταινίες άνω των 45’ απονεμήθηκε για ελληνική παραγωγή στην ταινία «Encardia, η πέτρα που χορεύει» ή «Encardia, the Dancing Stone» σε σκηνοθεσία Άγγελου Κοβότσου. Το φιλμ ακολουθεί το γνωστό συγκρότημα encardia σε ένα μοναδικό οδοιπορικό στα Ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας με άξονα τη γλώσσα των γκρεκάνων, την ποίηση της καθημερινής ζωής και τους  ξέφρενους ρυθμούς της ταραντέλας piccica. Συστηματικά από την ίδρυσή του συγκροτήματος τα μέλη του, ταξιδεύουν στη Νότια Ιταλία, ερευνώντας και αναδεικνύοντας δύο βασικά στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού που αναπτύχθηκε εκεί. Για ξένη παραγωγή το βραβείο πήγε στην ταινία «Ιταλία, αγάπα την ή παράτα την - Italy: Love It of Leave It» σε σκηνοθεσία Γκούσταβ Χόφερ και Λούκα Ραγκάτσι. Το Βραβείο Κοινού που αφορά σε ταινίες κάτω των 45’ απονεμήθηκε για ελληνική παραγωγή στην ταινία «Ο τυφλός ψαράς / The Blind Fisherman» σε σκηνοθεσία Στρατή Βογιατζή και Θέκλας Μαλάμου και για ξένη παραγωγή στην ταινία «ORA» από τον Καναδά σε σκηνοθεσία Φιλίπ Μπεϊλόκ. Τα ΒΡΑΒΕΙΑ FIPRESCI για ελληνική παραγωγή απονεμήθηκαν στην ταινία «Σαγιόμι» σε σκηνοθεσία Νίκου Νταγιαντά με θέμα τη μετανάστευση ενώ για ξένη παραγωγή στην ταινία «Canicula» από το Μεξικό σε σκηνοθεσία Χοσέ Άλβαρες με θέμα την περιθωριοποιημένη κουλτούρα του αρχαίου λαού Τοτόνακ. Το ΒΡΑΒΕΙΟ τηλεοπτικής προβολής της ΕΡΤ3 σε ντοκιμαντέρ της ενότητας «Κοινωνία και Περιβάλλον» κέρδισαν εξ ημισείας οι ταινίες «Απαλλοτρίωση ή Expropriation» του Μάνου Παπαδάκη και «Μια χούφτα γενναίοι άνθρωποι / A Few Brave People» τουρκικής παραγωγής της Ρυγιά Αρζού Κοκσάλ. To βραβείο συνοδεύεται από έπαθλο 1.500 ευρώ για καθεμιά ταινία. Το βραβείο «Doc on Air» της ΕΡΤ αφορά στο καλύτερο project του Pitching Forum του Eυρωπαϊκού Δικτύου Ντοκιμαντέρ EDN και αντιστοιχεί σε χρηματικό έπαθλο 7.000 ευρώ. Το βραβείο απονεμήθηκε έπειτα από απόφαση κριτικής επιτροπής στο project «My Journey to Meet You» Ιταλικής παραγωγής, σε σκηνοθεσία Marco Simon Puccioni. Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας κέρδισε το ντοκιμαντέρ «Αυτό δεν είναι μια ταινία / This Is Not A Film» παραγωγής Ιράν σε σκηνοθεσία των Τζαφάρ Παναχί και Μοτζτάμπα Μιρταχμάς. Η φετινή Κριτική Επιτροπή για το βραβείο της WWF που απονέμεται σε ταινία της ενότητας «Κοινωνία και Περιβάλλον», με θέμα το περιβάλλον και την αμφίδρομη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, απαρτίζεται από τους εκπροσώπους του WWF Γιώργο Βελλίδη, Μαρία Λιβανού και Παναγιώτη Φραντζή. Το βραβείο κέρδισε φέτος η ταινία «Ζήτω οι αντίποδες / Vivan las Antipodas!» συμπαραγωγής Γερμανίας-Ολλανδίας-Αργεντινής και Χιλής σε σκηνοθεσία Βίκτορ Κοσακόφσκι.

Το βραβείο CINELOVERS, δηλαδή το βραβείο που αποδίδει η εκπομπή μας στην ταινία που μας άρεσε και ξεχωρίσαμε από το 14^ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πηγαίνει στην ταινία «Καπνίζουν Παρελθόν» του Στέφανου Κακαβούλη. Η ταινία ανήκει στη θεματική ενότητα «Ελληνικό Πανόραμα» και αποτελεί μια καταγραφή των εναπομεινασών καμινάδων από τις φάμπρικες του λεκανοπεδίου Αττικής στη βιομηχανική επανάσταση, καθώς και της σημασίας- ιστορικής και συμβολικής- που τους έχει δοθεί. Η Ξένια Κουσινιώρη συνάντησε το σκηνοθέτη της ταινίας Στέφανο Κακαβούλη, ο οποίος μίλησε στην κάμερα της εκπομπής.

HbChannel: "Στέφανε, πώς προέκυψε η ιδέα γι' αυτό το Ντοκιμαντέρ;"

Στέφανος Κακαβούλης: "Κοίτα, η ιδέα προέκυψε από ένα άρθρο στην εφημερίδα που μίλαγε για τις καμινάδες και ότι πια είναι μνημεία, από τα οποία τα περισσότερα καταστρέφονται και με ιντρίγκαρε το θέμα ότι αυτά τα οικήματα, τα κτίσματα μάλλον, που δεν τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία και καταστρέφονται συνεχώς, που κουβαλάνε πολύ ιστορική μνήμη αλλά έχουν και πολιτισμική αξία δεν τους έχει δοθεί η απαραίτητη προσοχή. Οπότε είπα να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για να φωτίσω τόσο την αξία τους, ιστορική, πολιτισμική και κυρίως καλλιτεχνική, όσο και τη συμβολική αξία που τους έχει δοθεί μέσα από την τέχνη".

HbChannel: "Είναι η πρώτη φορά που συμμετέχεις στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ;"

Στέφανος Κακαβούλης: "Ναι η πρώτη".

HbChannel: "Πώς σου φαίνεται η εμπειρία, ως εμπειρία;"

Στέφανος Κακαβούλης: "Ενδιαφέρουσα εμπειρία είναι πραγματικά. Καταρχάς είναι ευκαιρία να δεις πολλές ταινίες μαζεμένες απ' όλον τον κόσμο κυρίως σε μία περίοδο τέτοια, που ειδικά οι περισσότερες ελληνικές συμμετοχές εμπνέονται από τα γεγονότα που συνέβησαν το καλοκαίρι λόγω της κρίσης και των συγκρούσεων, και από όλο αυτό το πολύ δυσάρεστο σκηνικό που ζήσαμε. Λογικό είναι αυτό γιατί ειδικά το ντοκιμαντέρ εμπνέεται από πραγματικά γεγονότα οπότε πολλοί σκηνοθέτες, κυρίως νέοι, εμπνεύστηκαν απ' αυτό. Από εκεί και πέρα έχεις τη δυνατότητα να δεις πολλές ταινίες, απ' όλον τον κόσμο δωρεάν και αυτό είναι πολύ σημαντικό οπότε θα εκμεταλλευτώ όσο χρόνο έχω για να δω ταινίες".

HbChannel: "Πόσο δύσκολο είναι να γυρίσεις ένα ντοκιμαντέρ, δηλαδή αυτό είχε πολλές απαιτήσεις; Κουράστηκες ιδιαίτερα;"

Στέφανος Κακαβούλης: "Είναι πάρα πολύ δύσκολο έως ανέφικτο να έχει κάποια στήριξη ένας νέος για να κάνει ένα ντοκιμαντέρ ή μία ταινία μεγάλου μήκους. Όλη η δουλειά πρέπει να γίνει απ' αυτόν, είναι αποτέλεσμα προσωπικού αγώνα καθαρά. Όσον αφορά το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ δεν αποτελεί εξαίρεση, ήταν πολλή προσωπική δουλειά, πολύς ο χρόνος, σχεδόν 2 χρόνια τα γυρίσματα και με τη συμβολή ανθρώπων που πίστεψαν σε αυτό αφιλοκερδώς βέβαια κατάφερε και ολοκληρώθηκε".

HbChannel: "Ωραία. Συγχαρητήρια και καλή επιτυχία!"

Στέφανος Κακαβούλης: "Ευχαριστώ πολύ".

Κλείνοντας το αφιέρωμά μας στο 14^ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ θα θέλαμε να επισημάνουμε την επιτυχημένη συνεργασία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης που συνεχίζεται για δέκατη τρίτη συνεχή χρονιά στο πλαίσιο του 13ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Ελλάδας, το οποίο μετά την Αθήνα από τις 21 μέχρι τις 28 Μαρτίου θα ταξιδέψει στη Θεσσαλονίκη από τις 29 Μαρτίου έως τις 4 Απριλίου 2012, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, δίνοντας την ευκαιρία στους σινεφίλ να απολαύσουν τις καλύτερες στιγμές της πρόσφατης γαλλόφωνης παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, θα προβληθούν 14 ταινίες από το πρόγραμμα του 13ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου της Ελλάδας, οι οποίες εντάσσονται στις επιμέρους ενότητες της φετινής διοργάνωσης: το Διαγωνιστικό Τμήμα, το Πανόραμα Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, την επιλογή Νεανικών Ταινιών, την Αραβική Γαλλοφωνία, καθώς και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Outview.